Per marem per terras...
Κύμα φυγής. Απογύμνωση από τα καλύτερά μας μυαλά. Αιμορραγία του ελληνικού επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό. Τους τελευταίους μήνες, οι εφημερίδες δίνουν τίτλους στην επιθυμία μετανάστευσης της πιο αξιόμαχης ομάδας του εγχώριου πληθυσμού. Μορφωμένοι νέοι, ηλικίας 25 - 35 ετών, προσπαθούν να φύγουν από την Ελλάδα per marem per terras, προσβλέποντας σε μεγαλύτερες αμοιβές, αξιοκρατικότερη αντιμετώπιση, καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ξένοι οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι η παραμονή των νέων είναι ο πιο αξιόπιστος δείκτης για το αν η χώρα θα καταφέρει τελικά να ξεπεράσει την ύφεση. Αλλιώς η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αναγεννηθεί από την τέφρα της διότι θα έχει στερηθεί το ίδιο της το μέλλον. Λες και η κρίση είναι ένα τεράστιο κόσκινο με μικρές τρύπες. Οσοι χωρούν να περάσουν πάνε στο εξωτερικό και οι υπόλοιποι θα ζήσουν στη δυσκολία και τη μιζέρια.
Εχοντας προσφάτως επιστρέψει από μια εξάμηνη υποτροφία Fulbright στην Αμερική, συνάντησα πολλούς Ελληνες σαραντάρηδες που έχουν ήδη μια θέση στο διδακτικό προσωπικό καλών πανεπιστημίων. Γνώρισα ικανότατους γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς, προγραμματιστές, καλλιτέχνες με καριέρα στα εικαστικά και στο θέατρο. Διαπρέπουν στη Νέα Υόρκη, στο Λος Αντζελες, στο Σικάγο, στο Σιάτλ, στην Ατλάντα, αλλά θα προτιμούσαν να ζουν στην Ελλάδα. Αν και ανθούν στην Αμερική, ένας άθλος σε τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον, νοσταλγούν συνεχώς τις ρίζες τους. Παραμένουν όμως στο εξωτερικό, βλέποντας το μάταιο του επαναπατρισμού.
Αν η φυγή πραγματοποιηθεί, δεν θα έρθει απαραίτητα η καταστροφή. Το νέο ελληνικό κράτος από τη σύστασή του μέχρι σήμερα, είχε πάντα δικεφαλισμό. Οι Ελληνες εκτός συνόρων (Αλεξάνδρεια, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Βιέννη, Τεργέστη στην αρχή, Αυστραλία, Αμερική, Γερμανία στη συνέχεια) ήταν ζωογόνος δύναμη, ο αποφασιστικός παράγοντας ηθικής και οικονομικής ανάκαμψης. Με την άδολη αγάπη τους, τον πατριωτισμό, τις δωρεές και τα εμβάσματά τους ανέτρεπαν τα δεδομένα. Η μετανάστευση σήμερα –για άλλη μια φορά– μπορεί να μην είναι η καταστροφή μας, αλλά η σωτηρία μας. Οσοι όμως την επιλέξουν ως λύση θα πληρώσουν μεγάλο τίμημα. Η κρίση θα τους κρατήσει σε ομηρία στο εξωτερικό για πολλά χρόνια, τα πιο παραγωγικά και όμορφα της ζωής τους.
